De grootste energieverbruikers van Nederland betalen maar een heel klein deel van alle energiebelasting: minder dan 2,5 procent. Huishoudens en kleine bedrijven draaien op voor het merendeel van de belasting op stroom en aardgas, blijkt uit een analyse van NU.nl.
Bron: nu.nl
De zware industrie betaalt een veel lager belastingtarief dan huishoudens en kleine bedrijven. Wie minder dan 170.000 kuub gas per jaar gebruikt, betaalt 49 cent belasting per kuub. Boven de 10 miljoen kuub betalen bedrijven nog maar 4 cent: twaalf keer minder.
Het verschil is bij elektriciteit nog groter: onder de 10.000 kilowattuur betaal je 12,5 cent, boven de 10 miljoen is het tarief nog maar 0,1 cent. Ruim honderd keer minder.
De energiebelasting levert de staatskas jaarlijks ruim 6 miljard euro op. Maar de overheid maakt niet openbaar hoeveel van die miljarden worden betaald door kleinverbruikers, en hoeveel door grootverbruikers. Met andere woorden: levert het verbruik van grote bedrijven ondanks die lage tarieven nog veel geld op, of ligt de rekening vooral bij consumenten en mkb’ers?
Om daar een beeld van te krijgen, voerde NU.nl zelf berekeningen uit met gegevens van statistiekbureau CBS. Daaruit valt het energieverbruik per belastingschijf op te maken in het jaar 2020. Nieuwere cijfers zijn er niet en komen er volgens een woordvoerder van het CBS ook niet. De organisatie heeft niet genoeg capaciteit voor een update.
Kleine bedrijven zijn het duurst uit
Uit de berekeningen blijkt dat kleine bedrijven relatief het meest betalen: zo’n 45 procent van alle energiebelasting. Terwijl zij maar 20 procent van het gas gebruiken en 15 procent van de elektriciteit.
Huishoudens zijn iets goedkoper uit. Zij betalen dezelfde hoge tarieven als zakelijke kleinverbruikers, maar krijgen jaarlijks een korting van honderden euro’s op de energiebelasting. Daardoor betalen zij ongeveer een derde van alle energiebelasting, terwijl zij goed zijn voor ruim 40 procent van het gasverbruik en krap 20 procent van het stroomverbruik.
Grote bedrijven die minstens 170.000 kuub gas of 50.000 kWh stroom gebruiken, betalen maar 23 procent van alle energiebelasting. Terwijl zij 37 procent van het gas en twee derde van alle elektriciteit gebruiken.
Dan de allergrootste energieverbruikers: daaraan verdient de staatskas bijna niets. Zware industriële bedrijven die meer dan 10 miljoen kuub gas of 10 miljoen kilowattuur stroom verbruiken, betalen minder dan 2,5 procent van alle energiebelasting: 158 miljoen van de 6,5 miljard euro. Dat terwijl zij bijna 20 procent van het gas gebruiken en krap een derde van alle elektriciteit.
In werkelijkheid betalen de allergrootste energieslurpers vermoedelijk nog minder. Een deel van hun verbruik is namelijk helemaal vrijgesteld van belasting. Het gaat dan om de energie die wordt verbruikt in olieraffinaderijen en bij de productie van metaal en glas. Maar het is niet exact bekend hoeveel energie er onder die vrijstellingen valt en de CBS-cijfers houden hier geen rekening mee. Het lagere belastingtarief voor de glastuinbouw is wel in de berekeningen verwerkt.
Het kabinet wil een deel van de belastinguitzonderingen in de komende jaren afschaffen, om verduurzaming te stimuleren. Maar in het belastingplan van klimaatminister Rob Jetten blijven de grootste gasverbruikers tien keer minder energiebelasting betalen dan kleine bedrijven. De grootste elektriciteitsverbruikers betalen over een aantal jaar nog ‘maar’ 24 keer minder dan huishoudens en mkb’ers.
Protest tegen fossiele subsidies
Zaterdagmiddag zijn klimaatactivisten van plan om opnieuw de A12 bij Den Haag te blokkeren. Zij protesteren tegen ‘fossiele subsidies’: de miljarden euro’s belastingkorting die jaarlijks worden verleend voor het gebruik van olie en gas. Ook de lage belastingtarieven voor de industrie zijn volgens hen zo’n fossiele subsidie.
Experts wijzen er al jaren op dat huishoudens relatief veel betalen voor de CO2-uitstoot van hun verwarming, auto en elektriciteitsverbruik. Grootverbruikers in de industrie betalen per ton CO2 een stuk minder. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) trok die conclusie onlangs nog in een analyse die niet alleen rekening hield met de energiebelasting, maar ook met allerlei andere heffingen en accijnzen.
Er is ruimte om de tarieven van de energiebelasting dichter naar elkaar te trekken, schreef onderzoeksbureau CE Delft twee jaar geleden. Grootverbruikers betalen relatief weinig vergeleken met de belastingen in omringende landen. Het risico dat zij worden weggejaagd door hogere tarieven is beperkt, aldus de onderzoekers.
“Grootverbruikers zijn in zekere mate altijd ontzien”, zegt milieu-econoom Herman Vollebergh van het PBL. Ook hij ziet ruimte om de tarieven voor de industrie te verhogen. Bovendien heffen we relatief veel energiebelasting op elektriciteit, terwijl we juist steeds meer groene stroom produceren. De CO2-uitstoot die vrijkomt bij het produceren van die elektriciteit gaat dus omlaag. Vollebergh: “Ik denk dat het hoog tijd wordt om daar goed naar te kijken.”
Bron: nu.nl